กะเหรี่ยงขอทำบ้าง เพื่อช่วยเหลือกลุ่มชาติพันธุ์” ! สะท้อนแนวคิดสลากการกุศล แก้วิกฤติภัยสงครามในรัฐกะเหรี่ยง

สลากการกุศล โครงการที่จะช่วยเหลือกลุ่มชาติพันธุ์อย่างเป็นรูปธรรมในด้านสุขภาพ การศึกษา ด้านคดีความ และการสร้างงาน สร้างอาชีพ เพื่อลดปัญหาความเหลื่อมล้ำทางสังคมที่กลุ่มชาติพันธุ์ ต้องประสบปัญหามากกว่าประชาชนชาติอื่นทั่วไปอย่างแน่นอน

หากพูดถึง สลากการกุศล หรือ  “ หวย ” ในไทยในอดีตต้นกำเนิดหวย ก.ข. กับการแก้วิกฤตสยามสมัยรัชกาลที่ 3   ทำให้รัฐกะเหรี่ยงสะท้อนแนวคิดนี้ เพื่อหวังแก้วิกฤติภัยสงครามในรัฐกะเหรี่ยง

เมื่อย้อนไปในช่วงรัชสมัยของ “พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว” ( รัชกาลที่ 3 ) ได้เกิดวิกฤตด้านเศรษฐกิจ เกิดข้าวยากหมากแพงทั้งประเทศสยาม สาเหตุมาจากสภาวะอากาศที่แปรปรวนบางปีน้ำมากแต่อีกปีเกิดฝนแล้ง จึงทำให้สินค้าอุปโภค-บริโภคขาดตลาด และมีราคาแพง เงินตราที่เคยหมุนเวียนก็หดหายไปทำให้รัชกาลที่ 3 ทรงพยายามแก้ปัญหาและเข้าพระทัยว่าคงเป็นเพราะมีผู้นำเงินตราไปซื้อฝิ่นมาเก็บไว้ขาย พระองค์จึงโปรดให้เอาฝิ่นมาเผาเสียมาก แต่เงินก็ยังคงหายไปจากวงจรตลาดอยู่ดี “จีนหงพระศรีไชยบาล” (นายอากรสุรา) ในขณะนั้น ได้เข้าเฝ้ากราบทูลรัชกาลที่ 3 ว่าเงินที่หายไปจากระบบนั้น แท้จริงสาเหตุเกิดจากราษฎรได้นำเงินไปใส่ไหฝังดินไว้ ถ้าจะเรียกเงินขึ้นมา ต้องออกหวย ก.ข. ให้คนเล่นเหมือนเมืองจีน รัชกาลที่ 3 ทรงเห็นพ้องกับความคิดของเจ้าสัวจีนหง จึงโปรดให้จีนหงออกหวยขึ้นครั้งแรกเมื่อเดือนยี่ ปีมะแม พ.ศ. 2375  โดยได้รับตำแหน่งเป็นนายอากรหวยและตำแหน่งเป็นขุนบาลเพื่อทำหน้าที่หารายได้ให้รัฐบาลอีกด้านหนึ่งด้วย

สำหรับสถานที่ตั้งโรงหวยครั้งแรกนั้นอยู่ใกล้สะพานหันและต่อมาได้เลื่อนมาอยู่ที่หน้าวังบูรพาภิรมย์จนถึงในช่วงรัชกาลที่ 5 ปี พ.ศ. 2815 ได้เกิดเพลิงไหม้ จึงย้ายโรงหวยมาอยู่ใกล้ประตูสามยอดตลอดกระทั่งมีการเลิกอากรหวย รวมเวลาของโรงหวยตั้งแต่เริ่มมีจนกระทั่งเลิกนับได้ 81 ปี สำหรับหวย ก.ข.มีรากฐานความคิดมาจากเมืองจีน จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ของจีนระบุว่า การพนันทายตัวเลขหรือตัวหนังสือนี้มีขึ้นครั้งแรกในสมัย “พระเจ้าเตากวาง” แห่งราชวงศ์ไต้เช็งประมาณ พ.ศ.2364 การพนันทายตัวเลข หรือ ตัวหนังสือของจีน เรียกว่า “ฮวยหวย” แปลว่า ชุมนุมดอกไม้ เหตุที่มีเรียกแบบนี้เพราะมีการเขียนตัวหวยเป็นรูปดอกไม้ ภายหลังจึงเปลี่ยนเป็นชื่อคนโบราณ โดยทำป้ายเล็กๆ จำนวน 34 ป้าย เขียนชื่อคนโบราณเป็นภาษาจีนลงป้ายละชื่อ เช่น สามหวย ง่วยโป๊ ฯลฯ โดยเจ้ามือจะเลือกป้ายชื่อคนเหล่านั้นหนึ่งอันใส่ในกระบอกไม้ปิดปากกระบอกแขวนไว้กับหลังคาโรงหวย ให้คนทายว่าจะเป็นชื่อผู้ใดใน 34 ป้ายต่อมามีการปรับปรุงได้เพิ่มชื่อขึ้นอีก 2 ชื่อ รวมป้ายชื่อเป็นตัวหวยมีทั้งหมด 36 ตัว

จากภาวะสงครามกะเหรี่ยงที่ยืดเยื้อมาอย่างยาวนาน เกิดปัญหาที่สะสมในหลายมิติ และขาดโอกาสในการพัฒนารัฐกะเหรี่ยงในด้านต่างๆ เป็นอย่างมาก หนึ่งในปัญหาที่น่าเป็นห่วงมากที่สุด คืออนาคตของเยาวชนความเป็นอยู่ของลูกหลานกลุ่มชาติพันธุ์ที่ต้องพบกับปัญหาความเหลื่อมล้ำทางสังคมมากกว่าประชาชนชาติอื่นทั่วไปอย่างแน่นอน  โดยเมื่อช่วงเดือน เม.ย. 2566 ที่ผ่านมามีการประชาสัมพันธ์โครงการ “กิจกรรมกุศลจำหน่ายหวยกะเหรี่ยงออนไลน์เพื่อช่วยเหลือกลุ่มชาติพันธุ์”

จากกลุ่มผู้นำกลุ่มหนึ่งในรัฐกะเหรี่ยง สำหรับหวยกะเหรี่ยงนั้น จะมีการออกผลรางวัลทุกวันจันทร์ – พฤหัส ตั้งแต่เวลา 09:00 น. เป็นต้นไป โดยใช้รูปสัตว์เป็นสัญลักษณ์เพื่อให้ง่ายต่อการจดจำ เช่น หมวดแมว ออกผลรางวัลทุกวัน จันทร์เวลา 09:00 น. / หมวดงู ออกผลรางวัลทุกวันพฤหัส เวลา 13:00 น. เป็นต้น  โดยมีการออกเลขเพียง 4 หลักเท่านั้น มี 3 รางวัล ในแต่ละงวด เพื่อเป็นการหารายได้จากกิจกรรมกุศลนี้ผ่านการสนับสนุนจากกลุ่มชาติพันธุ์ทั่วโลก และกลุ่มผู้ที่ต้องการบริจาคเงินโดยตรงผ่านกิจกรรม เพื่อนำปัจจัยไปใช้ในกิจกรรมเร่งด่วน  คงสรุปเรื่อง สลากการกุศล “หวย” ได้ว่า จากหน้าประวัติศาสตร์ประเทศสยามของเรา หรือ รัฐอิสระกะเหรี่ยง คงมีความคล้ายกันที่ผู้นำในขณะนั้นมีความพยายามที่จะหานโยบายวิธีการต่างๆ ในการวางระบบเศรษฐกิจให้มีงบประมาณมากเพียงพอที่จะแก้ปัญหาให้ประชาชนของตน ผ่านความทุกข์ยากพ้นวิกฤตโดยเร็วที่สุด และ “หวย” คงเป็นคำตอบ และทางเลือกที่ดีที่สุดในสถานการณ์แบบนี้